Własne mieszkanie to przywilej osób zamożnych? Nic bardziej mylnego, a zaprzeczeniem tego jest mnogość programów pomocowych proponowanych przez rząd Wielkiej Brytanii. Bez wątpienia, każdy z nas ceni poczucie stabilności i niezależności od innych osób. Sformułowanie „ciasne, ale własne” najlepiej oddaje prawdziwą wartość posiadania mieszkania na własność. Dodatkowo, jak wiemy, wynajem lokalu wiąże się z dużym obciążeniem finansowym miesięcznego budżetu i pewnym uzależnieniem swojego losu od decyzji landlorda. Inwestycja we własne mieszkanie może okazać się najlepszą decyzją, jaką podejmiemy w życiu. A czy synonimem szczęścia nie jest właśnie komfort i spokój ducha? 

 

Czym jest Right to Buy? 

Program Right to Buy jest szansą dla wszystkich mieszkańców Wielkiej Brytanii, która umożliwia wykup wynajmowanego lokalu mieszkalnego lub mieszkania komunalnego na własność po obniżonej cenie. Dzięki tej inicjatywie koszty zakupu własnego domu mogą być niższe nawet o £108,000 w przypadku Londynu i do £80,900 poza jego granicami. W ramach Right to Buy rady miejskie są również zobowiązane do wspierania inwestycji w nieruchomości oferujące bardziej przystępne ceny mieszkań. Odbywa się to głównie przez sprzedaż lokali o wysokiej wartości i wykorzystanie zdobytego kapitału na budowę nowych budynków.  

 Right to Buy zostało zapoczątkowane w 1980 r. ustawą Housing Act z inicjatywy Margaret Thatcher. I chociaż od tamtego momentu minęło wiele lat, a sam program przeszedł kilka modyfikacji, to pomysł ten do dziś pomaga realizować marzenia niezliczonej liczbie osób.   

 

W jaki sposób działa Right to Buy? 

Cała procedura rozpoczyna się zgłoszeniem swojej aplikacji i wpisaniem na listę oczekujących. Ze względu na popularność Right to Buy liczba osób zainteresowanych udziałem w programie jest bardzo duża. Jednak miejsce na liście zależy przede wszystkim od kondycji finansowej i sytuacji życiowej uczestników. W tym przypadku osoby bezdomne lub mieszkające w złych warunkach, które dodatkowo mogą mieć niekorzystny wpływ na zdrowie, będą miały pierwszeństwo w ubieganiu się pomoc.  

 Wartość zniżki jest uzależniona od takich czynników, jak lokalizacja lokalu mieszkalnego, rodzaj nieruchomości, obecna sytuacja finansowa zakwalifikowanych do programu oraz od tego, jak długo jesteśmy council tenants. Dla porównania maximum discount w Londynie wynosi aż £108,000, natomiast w Wali jest to już tylko £8,000. 

 

Dla kogo Right to Buy? 

Przed rozpoczęciem starań o zniżkę w ramach Right to Buy warto sprawdzić, czy spełniamy podstawowe kryteria uczestnictwa w programie. Jednym z warunków jest minimalna długość okresu wynajmowania mieszkania, która została zredukowana w maju 2015 z pięciu do trzech lat w chwili obecnej. Pierwszeństwo udziału w Right to Buy mają zwłaszcza osoby starsze, najemcy pragnący zamieszkać w pobliżu miejsca zatrudnienia, a także council tenants, którzy zmagają się z wykupieniem wynajmowanego lokalu, pomimo dobrej sytuacji finansowej pozwalającej na zakup mieszkania.  

 

Kiedy mogę skorzystać z Right to Buy? 

  • jeśli jesteś council tenant przez co najmniej 3 lata 
  • dom, który chcesz zakupić jest Twoim głównym miejscem zamieszkania 
  • nie posiadasz pomieszczeń współdzielonych, na przykład kuchni czy łazienki  
  • landlord wynajmowanego mieszkania należy do sektora publicznego (housing association, NHS trust, council) 

 

Musisz także wiedzieć, że nawet po spełnieniu powyższych warunków możesz nie zakwalifikować się do programu, jeśli: 

  • jesteś zagrożony eksmisją lub posiadasz duże długi 
  • mieszkanie jest zarezerwowane dla osób starszych lub niepełnosprawnych 
  • występuje niedobór mieszkań 

Co trzeba wiedzieć? 

Nie musisz dokonywać zakupu mieszkania samodzielnie – program dopuszcza możliwość złożenia joint application. Oznacza to, że możesz nabyć nieruchomość wspólnie z inną osobą, która spełnia co najmniej jedno z niżej określonych kryteriów:  

  • jest Twoim partnerem lub współmałżonkiem 
  • wynajmujecie wspólnie lokal 
  • jest członkiem rodziny, z którym mieszkałeś przez ostatnie 12 miesięcy (nie musi być wymieniony w umowie najmu, ale lokal powinien być jego głównym miejscem zamieszkania) 

 Zanim zaczniesz starać się o zakwalifikowanie do programu, upewnij się, że posiadasz wystarczająco środków na pokrycie wszelkich dodatkowych opłat związanych z zakupem mieszkania, takich jak koszty kredytu hipotecznego. Gdy postanowisz sprzedać mieszkanie w okresie 5 lat od jego zakupu w ramach Right to Buy, musisz mieć świadomość, że zostaniesz zobowiązany do zwrotu zniżki. Jeśli na przykład zdecydujesz się na sprzedaż w ciągu roku od kupna lokalu, będziesz zobligowany zwrócić całość zniżki. W drugim roku będzie to już 80% jej wartości, a po upływie 5 lat masz prawo sprzedać mieszkanie bez zwracania żadnych pieniędzy.  

 

Czy warto skorzystać z Right to Buy? 

Right to Buy to rewolucyjna inicjatywa, która pozwoliła ponad 1,3 mln uczestnikom zamieszkać w lokalach wykupionych na własność. Program znacznie redukuje koszty zakupu nieruchomości i tym samym sprawia, że posiadanie własnego mieszkania staje się realne nawet dla osób, które do tej pory tylko o nim marzyły. Dla zobrazowania posłużymy się krótką symulacją, jednocześnie mając na uwadze, że ostateczna wielkość zniżki jest uzależniona od wielu czynników.  

 W przypadku council tenant wynajmującego mieszkanie przez 10 lat, może on liczyć na 40% zniżki od ceny danej nieruchomości. Przy cenie rynkowej lokalu na poziomie £120,000, wysokość przyznanej zniżki będzie równa £48,000 (40% wartości lokalu), a więc bezpośredni koszt zakupu mieszkania wyniesie £72,000. 

 Jeśli zastanawiałeś się nad aplikowaniem do programu, należy się spieszyć. Sytuacja na rynku nieruchomości w Wielkiej Brytanii stale ulega zmianie, ceny mieszkań idą w górę, a prognozy głoszą koniec ery taniego pieniądza. Biorąc pod uwagę atrakcyjność programu i wszystkie okoliczności pozostaje tylko zadać pytanie: jak nie teraz, to kiedy?